از خطای انسانی تا واکنش حرفه ایی
در هر بحران صنعتی، عاملی تعیینکننده وجود دارد که در کنار تجهیزات و سیستمها نقش اساسی ایفا میکند و آن انسان می باشد. بحرانها میتوانند به اشکال مختلفی از جمله نشت گاز، آتشسوزی یا قطع برق بروز کنند، اما واکنش انسان است که میتواند بحران را کنترل کند یا آن را به فاجعهای بزرگتر تبدیل نماید. در این مطلب به بررسی رفتار اپراتورهای صنعتی در شرایط بحرانی، دلایل خطاهای انسانی، و چگونگی ارتقاء واکنش آنها به سطح حرفهای با استفاده از فناوریهای نوین پرداخته میشود.
خطای انسانی ، دشمن خاموش در صنعت
در بسیاری از گزارشهای رسمی حوادث صنعتی، دلیل اصلی اینگونه نوشته شده: خطای اپراتور
با این حال، واقعیت پشت این جمله ساده بسیار پیچیدهتر است. فشار روانی زیاد در لحظات بحرانی، عدم آموزش واقعی برای شرایط خاص، حافظه ناکارآمد در شرایط اضطراری، و نبود تجربه در مواجهه با سناریوهای پرریسک، از جمله عواملی هستند که میتوانند به خطاهای انسانی منجر شوند. به بیان ساده، این خطاها نه از ناتوانی، بلکه از نبود آمادگی و تجربه ریشه میگیرند.
اپراتورها در بحران چگونه تصمیم میگیرند؟
1. پاسخ شناختی (Cognitive): آیا میداند باید چه کاری انجام دهد؟
2. پاسخ روانی (Psychological): آیا در برابر فشار و ترس دوام میآورد؟
3. پاسخ عملیاتی (Motor/Action): آیا توان انجام کار درست را دارد؟
در لحظه بحران، انسان درگیر سه نوع پاسخ میشود: پاسخ شناختی، که شامل این است که آیا اپراتور میداند که باید چه کاری انجام دهد، پاسخ روانی، که بررسی میکند آیا او در برابر فشار و ترس دوام میآورد، و پاسخ عملیاتی، که به توانایی انجام کار درست اشاره دارد. اگر در هر یک از این موارد ضعف وجود داشته باشد، تصمیم نهایی نادرست خواهد بود.
چرا آموزش سنتی برای آمادگی کافی نیست؟
آموزشهای سنتی معمولاً به شکل سناریوهایی روی کاغذ ارائه میشوند که در آنها اپراتور حس فشار واقعی را تجربه نمیکند. تکرار سناریوها ممکن است هزینهبر یا غیرممکن باشد و بازخورد فوری و قابل اندازهگیری نیز وجود ندارد. این موضوع منجر به این میشود که فرد فکر کند آمادگی دارد، اما در میدان عمل ناکام بماند.
استفاده از فناوری واقعیت مجازی میتواند به اپراتورها کمک کند تا در سناریوهای واقعگرایانه قرار بگیرند و تصمیمات فوری بگیرند. در این سناریوها، اپراتور باید با نتایج اشتباهات خود در محیط مجازی مواجه شود و عملکرد او بهطور دقیق ثبت و تحلیل شود. این روش به اپراتورها اجازه میدهد تا در محیطی بدون خطر واقعی اشتباه کنند، بیاموزند و حرفهایتر شوند.
واقعیت افزوده نیز نقش مهمی در زمان بحران ایفا میکند. این فناوری به اپراتورها کمک میکند تا اطلاعات فوری و دستورالعملهای گامبهگام را در هنگام مواجهه با بحران دریافت کنند
منشور فناوری آریان: آموزش رفتار بحرانی به سبک آینده
ما در منشور فناوری آریان، سیستمهایی طراحی میکنیم که به کمک واقعیت مجازی و واقعیت افزوده ، انسانها را در مقابل بحرانهای واقعی قرار میدهد بدون آنکه چیزی آسیب ببیند.در دنیای ما، اپراتور میسوزد، اشتباه میکند، اشتباه را میبیند. اما در یک جهان مجازی و همین، جان واقعیها را نجات میدهد.
در ادامه مسیر ، به بررسی عمیقتر میپردازیم که چگونه با استفاده از فناوری واقعیت مجازی، سناریوهای بحران طراحی و اجرا میشوند؟
از مهندسی حادثه گرفته تا ساختاردهی واکنشها، هر سناریو باید دقیق، هدفمند و مبتنی بر واقعیت ها باشد.